Od dnia 01 października 2020 r. wchodzi w życie „Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług”. Rozporządzenie miało wejść w życie 1 kwietnia 2020 r. jednak z uwagi na pandemię, termin wejścia został przesunięty.
Rozporządzenie to zmienia dotychczas prowadzony sposób raportowania sprzedaży i zakupów. Od października zamiast dotychczas składanych deklaracji VAT-7/VAT-7K oraz plików JPK_VAT będzie obowiązywał jednolity plik kontrolny JPK_V7M (dla podatników rozliczających się miesięcznie) lub JPK_V7K (dla podatników rozliczających się kwartalnie).
Powyższa zmiana nakłada na przedsiębiorców dodatkowy obowiązek w postaci stosowania kodów i oznaczeń na dokumentach sprzedaży oraz zakupów. Katalog oznaczeń jest rozbudowany, a zgodnie z ustawą VAT w przypadku pojawienia się w pliku błędów, które uniemożliwiają przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji oraz ich nieskorygowanie w terminie 14 dni od momentu doręczenia wezwania do korekty, naczelnik urzędu skarbowego ma prawo nałożyć na podatnika, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd.
NOWY PLIK JPK
Dotychczas składane deklaracje miesięczne i kwartalne VAT-7/VAT-7K oraz VAT-ZZ (wniosek o zwrot VAT), VAT-ZD (wniosek o ulgę na złe długi), VAT-ZT (wniosek o przyspieszenie zwrotu VAT) – przestają funkcjonować. Zastąpi je nowy plik JPK.
Pozostałe deklaracje VAT pozostają bez zmian – VAT-UE, VAT-8, VAT-9M, VAT-10, VAT-11, VAT-12, VAT-13, VAT-21, VAT-23, VIN-R, VIU-R, VIN-D, VIU-D – one nadal funkcjonują i istnieje obowiązek ich składania.
Nowy JPK będzie zawierał część deklaracyjną i ewidencyjną. Podatnicy rozliczający się miesięcznie będą zobowiązani do złożenia co miesiąc pełnego pliku JPK_V7M wypełnionego zarówno w części deklaracyjnej jak i ewidencyjnej. Natomiast podatnicy rozliczający się kwartalnie będą zobowiązani do składania JPK_V7K wypełnionego w części ewidencyjnej i deklaracyjnej raz na kwartał, natomiast w pozostałych miesiącach plik ma być wypełniony tylko w części ewidencyjnej.
Zakres raportowanych danych zostanie poszerzony m.in. o kody towarów i usług oraz kody niektórych dowodów sprzedaży i rodzajów transakcji, które podatnik będzie miał obowiązek nadać na nowych zasadach.
OZNACZENIE GRUP TOWAROWO-USŁUGOWYCH (GTU)
Oznaczenie pozycji GTU (grupa towarowo-usługowa) jest elementem pliku JPK_V7M lub JPK_V7K oznaczonym w ich strukturze jako pole obowiązkowe. Stosowanie oznaczenia GTU jest obowiązkowe tylko w ewidencji sprzedaży. Zaznaczyć należy, że sprzedający nie ma obowiązku wpisywania pozycji GTU na fakturze sprzedaży (choć przepisy tego nie zabraniają), a ewentualne podanie błędnego symbolu GTU na fakturze sprzedaży nie spowoduje obowiązku jej korekty.
Oznaczeń GTU nie stosuje się w przypadku transakcji:
- zbiorczych (takich jak sprzedaż ewidencjonowana na kasie rejestrującej lub informacje o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami- np. nieodpłatne przekazanie towarów),
- sprzedaży nieobjętej obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej (sprzedaż rozliczana na podstawie wpływu na rachunek bankowy),
- zakupu skutkujących pojawieniem się VAT należnego u nabywcy (np. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, import usług).
W ewidencji sprzedaży widnieć powinno pole opisujące GTU dla każdej faktury (jednego dokumentu), jeżeli GTU dotyczy danej transakcji. W przypadku gdy faktura będzie miała więcej pozycji należy nadać GTU dla każdej z nich. Struktura pliku przewiduje możliwość stosowania wielu oznaczeń GTU dla jednej faktury bez dzielenia jej na kilka wpisów. Gdy wystawiamy fakturę:
- z jedną pozycją, niewymienioną w żadnym GTU – pomijamy oznaczenie (wpis BRAK),
- z jedną pozycją, z towarem lub usługą zaliczaną do GTU – wpisać należy symbol właściwy dla tej pozycji,
- z dwiema pozycjami (i więcej), z których jedna zaliczana jest do grupowania GTU a inne nie – oznaczamy fakturę symbolem GTU właściwym dla tej jednej pozycji,
- z dwiema pozycjami (i więcej), z których kilka pozycji jest zaliczanych do grupowania GTU z różnymi symbolami – to wpisujemy wszystkie symbole właściwe dla tej faktury.
Oznaczenia dotyczące dostaw towarów:
| Oznaczenie GTU | Opis | ||
| GTU 01 | Dostawy napojów alkoholowych (w tym alkoholu etylowego, piwa, wina) | ||
| GTU 02 | Dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT (m.in. benzyny silnikowe, lotnicze, gaz płynny, oleje napędowe, opałowe) | ||
| GTU 03 | Dostawa oleju opałowego i innych olejów | ||
| GTU 04 | Dostawa wyrobów tytoniowych ( w tym także płyn do papierosów elektronicznych) | ||
| GTU 05 | Dostawa odpadów – wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT | ||
|
Dostawa urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy (m.in: dyski SSD, konsole do gier, aparaty fotograficzne, komputery, jednostki pamięci, telefony, części i akcesoria do fotokopiarek) | ||
|
Dostawa pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701 – 8708 oraz CN 8708 10 | ||
| GTU 08 | Dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy (m.in. wyroby (złom) z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali) | ||
| GTU 09 | Dostawa leków oraz wyrobów medycznych | ||
| GTU 10 | Dostawa budynków, budowli i gruntów |
Oznaczenia dotyczące dostaw usług:
| Oznaczenie GTU | Opis |
| GTU 11 | Świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych |
| GTU 12 | Świadczenie usług o charakterze niematerialnym (m.in. doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych) |
| GTU 13 | Świadczenie usług transportowych i gospodarki magazynowej |
Przy stosowaniu oznaczeń GTU należy uwzględniać inne przepisy i klasyfikacje, jak np. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU), Nomenklatura Scalona (CN), ustawa o VAT wraz z załącznikiem nr 15 (zawierającym wykaz towarów i usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności VAT), ustawa o podatku akcyzowym oraz prawo farmaceutyczne (lista leków i wyrobów medycznych, okresowo aktualizowana przez Ministra Zdrowia w drodze obwieszczenia).
Sprzedaż towarów i świadczenie usług, które nie zostały wymienione w katalogu GTU, pozostaje bez oznaczenia.
Kody grup towarów i usług GTU służące oznaczeniom dokumentów w ewidencjach sprzedaży wraz z szerszym opisem i oznaczeniem kodów PKWiU dla poszczególnych transakcji zaprezentowałam w tabelach – tutaj.
OZNACZENIA RODZAJU TRANSAKCJI
Poza symbolami GTU ustawodawca wprowadził dodatkowe oznaczenia niektórych transakcji, jakie mają się znaleźć w ewidencji sprzedaży i zakupów. Specjalne kody dotyczące rodzaju transakcji, to:
| Oznaczenie | Opis |
| SW | Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju |
| EE | Świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy. |
| TP | Transakcje z podmiotami powiązanymi.Procedura obejmuje relacje występujące pomiędzy następującymi podmiotami powiązanymi:
|
| TT_WNT | Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. W efekcie tej transakcji drugi w kolejności podatnik nie płaci podatku VAT od WNT (transakcja jest wykazywana jako procedura szczególna w JPK_V7 bez wskazania kwoty podatku). |
| TT_D | Dostawy towarów poza terytorium kraju.W efekcie tej transakcji drugi w kolejności podatnik nie płaci podatku ani nie wykazuje transakcji jako WDT, lecz jako dostawa opodatkowana u nabywcy (trzeciego w kolejności uczestnika transakcji trójstronnej).
W JPK_V7 wskazujemy procedurę TT_D i wykazujemy transakcję w pozycjach szczególnych bez wskazywania kwoty podatku do zapłaty. |
| MR_T | Świadczenia usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży. Marżą jest różnica między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (np. transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie). |
| MR_UZ | Dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków |
| I_42 | Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42. Oznaczenie stosuje się, gdy import miał miejsce w Polsce, a WDT następuje do innego kraju Unii. |
| I_63 | Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (powrotny przywóz spoza UE z jednoczesnym dopuszczeniem do swobodnego obrotu i wprowadzeniem do obrotu krajowego towarów, które są zwolnione z podatku VAT. Ostatecznie towar trafić ma do innego państwa członkowskiego niż kraj importu). |
| B_SPV | Transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy. Gdyby doszło do dodatkowego wynagrodzenia ponad wartość bonu – to tej części transakcji nie oznaczamy procedurą B_SPV. |
| B_SPV_DOSTAWA | Dostawa towarów oraz świadczenia usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon. Transakcja opodatkowana ma miejsce w chwili emisji bonu, a nie w chwili realizacji go przez podmiot |
| B_ MPV_PROWIZJA | Świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia. |
| MPP | Transakcje objęte obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Przy sprzedaży jest to pole opcjonalne. Podaje się „1” w przypadku wystąpienia oznaczenia. W przeciwnym przypadku – pole pozostaje puste (w JPK – BRAK). Przy zakupach stosujemy tylko dla transakcje objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Transakcje takie powinny mieć oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”. Jak wynika z broszury informacyjnej Ministerstwa Finansów, brak takiego oznaczenia na fakturze zakupu nie zwalnia nabywcy z wpisania kodu MPP do ewidencji, gdy transakcja podlega takiemu obowiązkowi.Nie wpisujemy natomiast takiego oznaczenia do ewidencji, gdy sprzedawca błędnie oznaczył fakturę „mechanizm podzielonej płatności”. |
| IMP | Oznaczamy podatek naliczony z tytułu importu towarów, zarówno gdy VAT rozliczany jest zgodnie z art. 33a ustawy o VAT, jak i płacony na podstawie dokumentu celnego lub deklaracji importowej. |
OZNACZENIA DOWODÓW SPRZEDAŻY
Dodatkowo ustawodawca zobowiązał podatnika do oznaczania niektórych dokumentów ujmowanych w ewidencji sprzedaży i zakupów o poniższą nową symbolikę.
Ewidencja sprzedaży
- RO – dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących.
- WEW – dokument wewnętrzny (np. roczna korekta podatku naliczonego)
- FP – faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy (faktura do paragonu).
Ewidencja zakupów
- VAT_RR – faktura VAT RR wystawiona dla rolnika ryczałtowego (fakturę wystawia nabywca, podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny kupujący produkty rolne lub usługi rolnicze od rolnika ryczałtowego)
- WEW – dokumentu wewnętrznego.
- MK – faktury wystawionej przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń określoną w art. 21 ustawy.
Uwaga! Ujmowany w ewidencji dokument może mieć więcej, niż jedno oznaczenie.
Minister Finansów udzielił odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania pod adresem